Domowa uprawa ziół i warzyw na parapecie. Jak ją zorganizować?
Pieczone bataty z dopiero co ściętym rozmarynem, a do tego jeszcze sałatka z własnymi pomidorami. Świeże zioła i warzywa z doniczki są wspaniałą ozdobą, a przede wszystkim dodają smaku i aromatu wielu potrawom. Dowiedz się, jak je uprawiać i przechowywać.
Moda na kulinarne ogródki i balkony trwa od paru lat. Uprawiając własne warzywa i zioła, sprawiamy, że nasze gospodarstwa domowe stają się bardziej samowystarczalne. Dzięki temu oszczędzamy pieniądze, jemy zdrowo i co najważniejsze, żyjemy zgodnie z ideą zero waste. Poza tym to idealne połączenie estetyki ze smakiem – krzewy sadzone w celach użytkowych, np. pomidorki, miniaturowe krzaczki malin i borówek, a także doniczki z bazylią, pietruszką czy rozmarynem dodają kuchni wiele uroku. Niezależnie od tego, czy mieszkamy w domu, czy bloku, każdy może stworzyć własny zielony zakątek.
Domowy ogród warzywny – jak zacząć?
Aby móc uprawiać w doniczce jadalne rośliny, trzeba spełnić pewne warunki. Po pierwsze, należy zapewnić im dostęp do światła słonecznego – najlepiej, gdy balkon znajduje się od strony południowej. Jeśli tak nie jest, spróbujmy postawić doniczki na parapecie dobrze nasłonecznionym, osłoniętym od wiatru. Po drugie, musimy zaopatrzyć się w odpowiednie akcesoria, czyli donice, drewniane skrzynki oraz żyzną ziemię ogrodniczą.
Ziemia powinna być bogata w składniki odżywcze – w sklepach pytajmy o gotową mieszankę do uprawy warzyw i ziół. Jeśli szykujemy grunt na własną rękę, powinniśmy zaopatrzyć się w kompost, keramzyt oraz preparaty zwiększające pojemność wodną, np. hydrożel. Dzięki temu nie trzeba będzie tak często podlewać roślin.
Te warzywa można uprawiać w doniczce
Jeżeli mamy dużo miejsca, możemy uprawiać prawie każdy rodzaj warzyw. Najlepiej jednak wybrać odmiany miniaturowe, które przystosowane są do balkonowych warunków. Mogą to być pomidorki koktajlowe, papryczka chili lub karłowa odmiana papryki "mini bell red". W ostatnim czasie dużą popularnością cieszy się też miniaturowa marchew, która jest znakomitym dodatkiem do sałatek. Do wyboru mamy te w wydłużonym kształcie (np. Baby Carrots) i okrągłym korzeniu (np. Mercado de Paris).
Ciekawym warzywem do posadzenia w doniczce jest także tzw. mysi melon, czyli ogórek meksykański. Posiada owalne owoce, które do złudzenia przypominają arbuza, za to smakują jak klasyczny ogórek – to idealna przekąska dla dzieci i dorosłych. Na balkonie świetnie sobie radzi również sałata siewna, rzodkiewka zwyczajna i groch cukrowy. Ten ostatni rośnie bardzo szybko, tworząc zieloną ścianę, dlatego wymaga dodatkowych podpór.
Lekcja zero waste: warzywa z resztek
Marchewkę czy seler naciowy jemy chętnie, natomiast odcięte końcówki warzyw zwykle wyrzucamy do kosza. Tymczasem wystarczy odrobina wody i słońca, aby z tych organicznych odpadów powstały nowe rośliny. Co jeszcze może wyrosnąć z resztek? Choćby szczypiorek – jego zielone pędy pojawią się na główce czosnku trzymanej w ciepłym miejscu. Szczypior wyrośnie również z cebuli – trzeba umieścić ją w doniczce tak, by do połowy znajdowała się w ziemi.
Równie łatwo możemy pozyskać własną natkę marchwi – wystarczy odciąć górną część korzenia, umieścić ją w płytkim naczyniu z wodą i postawić na parapecie. Pamiętajmy, by codziennie wymieniać wodę, bo inaczej zawartość zgnije. Po tygodniu pojawią się zawiązki naci, które będzie można przesadzić do doniczki. Takie warzywa z resztek to wspaniałe bogactwo witamin, a przy okazji świetny sposób na wykorzystanie odpadów.
Eko trend – własne zioła w doniczce
Niezależnie od tego, czy są świeże, mrożone, czy suszone, dodają aromatu codziennym potrawom. Zioła możemy posadzić z nasion lub sadzonek – zarówno wiosną, jak i latem. Decydując się na kupno gotowych ziół w doniczce, najlepiej wybrać te sprzedawane w centrach ogrodniczych. Egzemplarze z supermarketu niestety nie przetrwają zbyt długo. Jeżeli uprawiamy zioła na balkonie, zdecydujmy się na specjalne piętrowe donice, które będą wyglądać efektownie i pozwolą zaoszczędzić sporo miejsca. Doniczki powinny mieć na spodzie duże otwory, przez które nadmiar wody może swobodnie odpływać. Pamiętajmy o regularnym podlewaniu i przycinaniu.
Gatunki pochodzące ze strefy śródziemnomorskiej, takie jak anyż czy estragon, najlepiej posadzić w miejscu nasłonecznionym. Półcień z kolei będzie dobry dla lubczyka i mięty – trzeba jednak pamiętać, że szybko się one rozrastają. Co ciekawe, niektóre rośliny przyprawowe dobrze znoszą suszę, choćby tymianek czy macierzanka. Oprócz tego w doniczkach wspaniale prezentują się bazylia, oregano, cząber i rozmaryn – chętnie stosowane w kuchni włoskiej. Wartą uwagi rośliną jest gorczyca, której nasiona służą do przyrządzania musztardy, a także jałowiec o wyrazistym, leśnym zapachu – używamy go do przyprawiania mięs i ryb.
Przechowywanie warzyw i ziół po zerwaniu
Problem marnowania żywności jest na tyle poważny, że zaczynamy zwracać uwagę na to, w jakich warunkach ją przechowujemy. Aby nasze jadalne rośliny nie traciły smaku i aromatu, warto zużywać je jak najprędzej. Suszone zioła przechowujmy w szczelnych pojemnikach, w suchym i chłodnym miejscu. Przedtem jednak zapiszmy datę, kiedy zostały utarte w młynku lub moździerzu, ponieważ najlepsze są te przed upływem 6 miesięcy.
Większość owoców i warzyw należy przechowywać w lodówce, w specjalnych szufladach. Aby żywność nie traciła swych cennych wartości, producenci sprzętów AGD sięgają po coraz to nowsze rozwiązania, inspirowane naturą. Przykładem jest technologia HarvestFresh
w lodówkach Beko – dzięki niej produkty spożywcze dłużej pozostają świeże. Jak to możliwe?
Zacznijmy od tego, że rośliny po zerwaniu nadal potrzebują odpowiednich warunków, w tym światła słonecznego. W rzeczywistości jest ono mieszanką kilku kolorów: niebieskiego, zielonego i czerwonego. W zależności od pory dnia każdy z nich zmienia się i ma określone właściwości. Czerwony utrzymuje fotosyntezę aż do zmierzchu i jest wprowadzeniem do fazy nocnej. Zielony imituje czas najsilniejszego światła słonecznego w środku dnia. Niebieski zaś wskazuje czas pobudki i fotosyntezy o świcie. Ten 24-godzinny cykl słońca jest właśnie imitowany przez technologię HarvestFresh. Światło w lodówce Beko dociera do roślin i powoduje, że papryka czy pomidory zachowują cenne witaminy i minerały nawet do 7 dni. Pozwala nam to lepiej wykorzystać produkty spożywcze – także świeże warzywa i resztki, które śmiało mogą konkurować z wykwintnym posiłkiem.
